အေၾကာင္း ေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို လက္ခံၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ခဲ့ၾကတဲ့ နိုင္ငံေရးပါတီေခါင္းေဆာင္အသီးသီးက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးနဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဉ္ေတြ ပါဝင္ႀကိုးပမ္းေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုတဲ့ အေပၚ ႀကိုဆိုလိုက္ၾကတာပါ။
အဲဒီထဲက ျပည္တြင္းစစ္ရပ္စဲေရးအတြက္ နိုင္ငံေရးျပႆနာေတြကို နိုင္ငံေရးနည္းနဲ့သာေျဖရွင္းဖို့အပါအဝင္ အားလံုးပါဝင္ခြင့္ရမယ့္ ျပည္ေထာင္စုညီလာခံတရပ္ေခၚယူဖို့အထိ ေတာင္းဆိုထားတဲ့ ဒီမိုကရက္တစ္မိတ္ ေဆြပါတီေတြထဲက အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအင္အားစု NDF ပါတီရဲ့ ေခါင္းေဆာင္ တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးခင္ေမာင္ေဆြက အခုလိုေျပာပါတယ္။
“ေဒၚ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အခု ဒီ အပစ္အခတ္ ျဖစ္ေနတဲ့ ကိစၥေတြကို ရပ္ဆိုင္းသြားေအာင္ သူႀကိုးပမ္းေဆာင္ရြက္မယ္ ဆိုတဲ့ဟာကို ၾကားရတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို့ ပိုၿပီးေတာ့ အားတက္မိတာေပါ့ဗ်ာ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က မၾကာခင္ကပဲ အစိုးရသစ္က ဝန္ႀကီး ဦးေအာင္ၾကည္နဲ့ ေတြ႕သြားၿပီ ဆိုတဲ့ အခါက်ေတာ့ ဒီကိစၥေတြလည္း ပါေကာင္း ပါမယ္ေပါ့ဗ်ာ။ မပါရင္လည္းဘဲ ဒီကိစၥနဲ့ ပတ္သက္တဲ့ တိုင္းျပည္မွာရွိတဲ့ ျပည္သူလူထု စိတ္ခ်မ္းသာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို့ အခြင့္အလမ္းေတြကို ရွာေဖြတယ္ဆိုေတာ့ ဒီကိစၥကလည္း ျပည္သူေတြ စိတ္ခ်မ္းသာစရာ ျဖစ္မယ့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို ရည္ရြယ္တာလည္း ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္နိ္ဳင္ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လို က်ေနာ္တို႕ ဒီနိုင္ငံမွာ ထင္ရွားတဲ့ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္၊ ဒီမိုကေရစီရဲ့ မီးရႉးတန္ေဆာင္လို့ က်ေနာ္တို့ တင္စားထားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္က ဒီကိစၥကို ကိုင္တြယ္မယ္ ဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို့ ေမ်ွာ္လင့္တာေတြထက္ ပိုၿပီးေတာ့ ျဖစ္ေျမာက္လာနိုင္စရာ လမ္းေစေတြေတာ့ ရွိလာၿပီလို႕ က်ေနာ္တို့ ယူဆပါတယ္။”
ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္းေတြကလည္း ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ခဲ့တဲ့ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြက ဒီပဋိပကၡေတြ ခ်ုပ္ၿငိမ္းေရးအတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မတီတရပ္ဖြဲ့စည္းခြင့္ေပးဖို့ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပ ေရးေကာ္မရွင္ကို တင္ျပခဲ့ေပမယ့္ လည္း ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဦးတင္ေအးက လာမယ့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွာ တင္ျပေဆြးေနြးဖို့သာ အေၾကာင္းျပန္ၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဒီအေျခအေန ေတြအေပၚမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနနဲ့ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္တဲ့အခါမွာ ေတြ႕ၾကံုရနိုင္တဲ့ အစိုးရဘက္က သေဘာထားေတြကိုလည္း ဒီမိုကေရစီမိတ္ေဆြပါတီေတြထဲက ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ (ျမန္မာ) ရဲ့ ဥကၠ႒ ဦးသုေဝက အခုလို ေထာက္ျပပါတယ္။
“ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ဦးတင္ေအးက ေျဖသြားတာ ရွိတယ္ခင္ဗ်။ က်ေနာ္တို့ အစည္းအေဝးမွာေပါ့။ သူက ဘာေျဖသြားလဲဆိုေတာ့ ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးရေအာင္ လုပ္တဲ့နည္းက ဒါ သူတို့က တိုင္းျပည္မွာ တပ္မေတာ္ တခုတည္း ရွိရမယ္၊ အဲဒါေၾကာင့္မို့လို့ သူတို့က နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဆိုတာေတြကို ဖြဲ့ေပးလိုက္တယ္။ အဲဒါေတြကို စည္းကမ္းအတိုင္း လုပ္မယ္ဆိုရင္ျဖင့္ ဒါ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရသြားမယ္ေပါ့။ အဲဒီ နည္းလမ္းလို့ သူတို့က ဆိုပါတယ္ဗ်ာ။ အဲဒါကို အစိုးရရယ္၊ လက္နက္ကိုင္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြရယ္ သူတို့ ႏွစ္ဖက္စလံုးက နည္းလမ္းရွာၿပီးေတာ့ အေကာင္းဆံုး အညင္သာဆံုးနဲ့ ရေအာင္ လုပ္ေပးေစခ်င္တာပဲ။ အဲဒါကို သူတို့ကိုပဲ က်ေနာ္တို့က တိုက္တြန္းရမွာေပါ့ေနာ္။”
ဒီအေပၚကိုပဲ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားတိုးတက္ေရးပါတီရဲ့ ဥကၠ႒ ေဒါက္တာေအးေမာင္ကလည္း အခုလိုေျပာပါတယ္။
“တိ္ဳင္းရင္း သားေဒသေတြနဲ့ ပတ္သက္လို့ ထဲထဲဝင္ဝင္ က်ြမ္းက်င္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေပါ့ဗ်ာ။ တိ္ဳင္းရင္းသားေပါင္းစံုပါတဲ့ အဖြဲ့မ်ား ဖြဲ့ၿပီးကာမွ ဘာေၾကာင့္ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ေလာက္ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ေနၾကလဲ အေၾကာင္းအရင္းကို ရွာရမယ္။ ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ၂၀၀၈ ကလည္း ရွိၿပီ။ ၿပီးေတာ့ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ့အစည္းဆိုတာကလည္း တပ္မေတာ္ ဖြဲ့စည္းပံုမွာ ပါတာကိုး။ ဒီဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေအာက္မွာ ေျပာၾကရင္ေတာ့ျဖင့္ ဘီဒီအက္ဖ္ဆိုတာ တကယ္တမ္း ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ ပါရဲ့လား။ ဘယ္လို သင့္ေတာ္ေအာင္ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ျပည္ေထာင္စု စိတ္ဓာတ္လည္း မပ်က္ယြင္းရေအာင္ ထားမလဲဆိုတာေတာ့ လူႀကီးေတြအေနနဲ့ ထဲထဲဝင္ဝင္ နက္နက္ရွိဳင္းရွိဳင္း စဉ္းစားေတြးေခၚၿပီးမွ အဓိကကေတာ့ဗ်ာ ကိုယ့္မိသားစု ညီအစ္ကို အခ်င္းခ်င္း ကိုယ့္အခ်င္းခ်င္း ျပႆနာကို ကိုယ့္အခ်င္းခ်င္း အေသခ်ာ ေဆြးေနြးညႇိႏွိဳင္းလိုတဲ့ဆႏၵ ရွိရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို့ နည္းလမ္းရွာရမွာေပါ့။”
မြန္ေဒသလံုးဆိုင္ရာ ဒီမိုကေရစီပါတီရဲ့ ဥကၠ႒ နိုင္ေငြသိန္းကလည္း အခုလို အၾကံျပုေျပာဆိုပါတယ္။
“က်ေနာ့္အ ေနနဲ့ ေျပာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒါ နည္းနည္း အခက္အခဲ ရွိတယ္လို့ ထင္တာပဲေလ။ စိတ္ရွည္ရွည္ထား သည္းခံၾက၊ တိုင္ပင္ၾက၊ ေဆြးေနြးၾကတာေတြ အၿမဲလုပ္မယ္ဆိုလို့ရွိရင္ေတာ့ သိပ္ေကာင္းမွာပဲ။ အထူးသျဖင့္ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ဒီကိစၥနဲ့ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ခံရတာ တိုင္းရင္းသားေတြပါ။”
ဒီလိုအျမင္သ ေဘာ ထားကြဲလြဲမႈေတြရွိေနတာေၾကာင့္ အစိုးရသစ္အေနနဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ့ပါဝင္မႈေတြနဲ့အတူ အားလံုးပါဝင္ခြင့္ရမယ့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျပည္ေထာင္စုညီလာတရပ္ေခၚယူဖို့ ဦးခင္ေမာင္ေဆြက တိုက္တြန္းထားပါတယ္။
“နိုင္ငံေရး ျပႆနာေတြကို နိုင္ငံေရးနည္းနဲ့ ေျဖရွင္းဖို့ဆိုတာ အခု ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒမွာကလည္း ပင္လံုမူထဲမွာ က်ေနာ္တို့ စစ္မွန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု ပံုသဏၭာန္ေရာက္ေအာင္ ႀကိုးပမ္းၾကေသာ္လည္းပဲ ပင္လံုမူအတိုင္း ေရာက္နိုင္ေသးဘူးဆိုတာ ေတြ႕ရတယ္ေလ။ နံပါတ္ ၁ ကေတာ့ လူမ်ိဳးေတြရဲ့ တန္တူညီမ်ွခြင့္ကို ေျဖရွင္းရပါမယ္။ ဒုတိယကေတာ့ နိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ တန္းတူညီမ်ွခြင့္ ဒါကိုလည္း က်ေနာ္တို့ ေရာက္ေအာင္ သြားနိုင္ရပါမယ္။ ေနာက္ဆံုး အဆင့္မွာေတာ့ အုပ္ခ်ုပ္ေရးဆိုင္ရာ တန္းတူညီမ်ွခြင့္ေတြကို ေရာက္ေအာင္ သြားနိုင္တဲ့ အခ်ိန္အခါက်ရင္ေတာ့ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရးက တဆင့္ အမ်ိဳးသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရးဆီကို မလြဲမေသြ ေရာက္နိုင္မွာ ျဖစ္ေၾကာင္းကို က်ေနာ္ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဒီကိစၥေတြကို ဆင့္ကဲဆင့္ကဲ ေျဖရွင္းသြားဖို့ ျပည္သူေတြမွာေကာ၊ လႊတ္ေတာ္မွာေကာ၊ အစိုးရမွာေကာ၊ နိုင္ငံေရးပါတီေတြမွာေကာ၊ ေတာထဲမွာ ရွိေနတဲ့ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ့အစည္းေတြေကာ အားလံုးမွာ တာဝန္ရွိေၾကာင္းကို က်ေနာ္ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို့လို့ ျပည္ေထာင္စု အမ်ိဳးသားညီလာခံႀကီးတခု က်င္းပၿပီးေတာ့ ဒါေတြကို ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ မဟုတ္ဘဲနဲ့ ေတြ႕ဆံုေဆြးေနြးေရးနဲ့ ေျဖရွင္းဖို့ လိုၿပီဆိုတာ ဒီအခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို့ ေျပာရမယ့္ စကားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။”
တိုင္းရင္း သားေဒသေတြမွာ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ့အစည္းေတြနဲ့ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္အၾကား ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ပဋိပကၡေတြ အျမန္ဆံုးအဆံုးသတ္ အပစ္ရပ္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေဆြးေနြးဖို့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က နိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အပါအဝင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ ကိုင္အင္အားစုေတြဆီကို ဒီကေန့ရက္စြဲနဲ့ အိတ္ဖြင့္ေပးစာတေစာင္ ေပးခဲ့ပါတယ္။